Kur skeleti pretendon fronin: Dështimi i PD dhe shansi (i fundit?) për demokracinë shqiptare.

Në një moment kur Shqipëria ka nevojë për një opozitë të guximshme dhe të kthjellët, ajo që përfaqësohet nga PD është një farsë e lodhur. PD, dikur simbol i shpresës për pluralizëm, sot është kthyer në një relike muzeale, e mbyllur në një kafaz nostalgjie dhe frike. Partia Demokratike, që ka braktisur prej kohësh betejën kundër një pushteti të konsumuar, tashmë rrotullohet rreth një figure që nuk di të largohet: Sali Berisha.

• Berisha: Fantazma që nuk ikën

I shpallur “non grata” nga SHBA, Berisha nuk e pa këtë si fund, por si një ftesë për rikthim. Ai nuk rihyri në PD për ta reformuar, por për ta mbajtur peng – një peng politik i një kohe që nuk ekziston më. Nën drejtimin e tij, PD është kthyer në një teatër absurd ku aktorët janë të njëjtë, por skenari gjithmonë më banal. Ky nuk është pluralizëm – është një farsë, me një skenografi të përhershme dhe spektatorë gjithnjë e më të zhgënjyer.

• Rama: Fituesi që nuk ka më nevojë të fitojë

Përballë kësaj PD të vetëparalizuar, Edi Rama sundon me qetësinë e dikujt që e di se nuk ka më rivalë realë. Pushteti i tij nuk qëndron mbi meritokracinë, por mbi boshllëkun e thellë që ka lënë në opozitë, PD. Rama nuk fiton sepse është më i mirë – ai fiton sepse deri tani askush tjetër nuk ka mbetur në garë. Çdo krizë në opozitë është një dhuratë për qeverinë; çdo zë i dobët opozitar e bën më të fortë autokratin që nuk ka më nevojë të përpiqet.

• Opozita reale: ende pa zë, por jo pa shpresë

Shumë qytetarë ndihen të përjashtuar, të tradhtuar, të padëgjuar. Ata që dikur panë tek PD një shpresë, sot nuk shohin asgjë. Por kjo nuk do të thotë se shpresa ka vdekur. Ajo ka ikur nga selia blu. Dhe mund të rilindë (jo si PS), por vetëm jashtë strukturave të kalbura. Nuk ka më kohë për riparime kozmetike. Kjo është një ndërtesë që duhet shembur për t’u ndërtuar nga e para.

Katër hapa për të rilindur një opozitë të vërtetë:

1. Braktisje përfundimtare ndaj Berishës – Jo nga inati, por nga arsyeja. Historia politike nuk ecën përpara me figurat që nuk dinë të ikin. PD e sotme është një iluzion i së djeshmes.

2. Krijimi i një force të re opozitare – Jo një grup WhatsApp-i me emra të djegur, por një platformë, me ide, me rregulla të qarta dhe me fytyra të reja që nuk kanë hyrë në politikë për të bërë karrierë, por për të ndryshuar realitetin.

3. Aktivizimi i shoqërisë civile dhe diasporës – Demokracia lind nga qytetaria aktive, jo nga marrëveshjet nën tavolinë. Aty ku nuk ka ndërhyrje të qeverisë, lind shpresa e vërtetë. Protestat e pavarura, nismat qytetare, organizatat që nuk kërkojnë tendera janë zemra që ende rreh.

4. Refuzimi i lojës së Ramës – Nuk mund të luftosh një sistem të kalbur duke luajtur me rregullat e tij. Opozita që duhet të lindë, nuk duhet të kërkojë vend në tryezën ekzistuese, por të ndërtojë një tryezë të re – ku rregullat bëhen nga qytetarët, jo nga marionetat politike.

• Fundi si fillim: të presim lidhjet me të shkuarën

Shqipëria nuk ka nevojë për liderë të përjetshëm, as për “shpëtimtarë” të ricikluar. Ka nevojë për qytetarë që nuk kanë frikë nga e reja, që nuk tremben nga përgjegjësia, që nuk e shohin politikën si treg. Demokracia shqiptare është ende gjallë – por mbahet në koma artificiale nga të njëjtët që thonë se duan ta shpëtojnë.

Nëse nuk ndryshojmë kursin, do të vazhdojmë të zgjedhim mes atyre që nuk ikin dhe atyre që nuk lejojnë askënd të vijë.

Dhe kjo nuk është demokraci. Është një farsë që ka zgjatur shumë. Dhe sa më shumë zgjat, aq më pak njerëz besojnë se ndryshimi është i mundur.