Shqipëria në labirintin e Ngecjes …. si dilet prej Tij ?

Në horizontin gri të politikës shqiptare, vendi duket i ngecur në një stinë pa kalim: një shtet që po lodhet nga një lojë me rregulla të prishura, ku pushteti nuk fiton përmes mbështetjes, por përmes shkatërrimit të çdo alternative. Shqipëria, në vitin e dymbëdhjetë të qeverisjes së Partisë Socialiste dhe të një protagonizmi personal të Edi Ramës, nuk ka më përballje politike – ka monopol. E ky monopol, si çdo përbindësh që rritet në heshtje, po gërryen themelin e vetë demokracisë.

1. Koncentrimi i pushtetit – një demokraci vetëm me emër

83 mandate nuk janë produkt i një dashurie popullore të ringjallur, por i një sistemi ku frika, apatia dhe shpresa e shitur në zarfe me ndihma sociale janë bërë mekanizma pushteti. Rama nuk qeveris më përmes debatit publik, por përmes një monopoli narrativ: kontroll mbi median, mbi drejtësinë, mbi administratën dhe mbi vetë realitetin. Shqipëria sot është një eksperiment i zgjatur i centralizimit, ku shteti nuk përfaqëson popullin, por një projekt të personalizuar pushteti.

2. Opozita si fantazmë – nga alternativë në alibi

Sali Berisha, një relike politike që vazhdon të kthehet si eklips në një qiell pa yje, e ka zhveshur opozitën nga çdo potencial moral e programor. Partia Demokratike është kthyer në një bunker nostalgjik, ku e shkuara menaxhon dështimin e së tashmes, ndërsa e ardhmja lihet jashtë derës. Forcat e reja politike kanë energji, por jo strategji. Vota e tyre shpërndahet në boshllëk, si një protestë e heshtur ndaj një sistemi që nuk i dëgjon.

3. Një sistem që përjetëson vetveten

Sistemi elektoral shqiptar është projektuar për të mbrojtur të fortët. Nuk është arenë konkurrimi, por një kështjellë ku mbijetojnë të privilegjuarit. Listat gjysmë të hapura janë një ironi e demokracisë; përfaqësimi është një farsë numerike. Partitë e reja futen në lojë jo për të fituar, por për të konsumuar energjinë e ndryshimit në mënyrë sterile.

4. Shoqëria në gjumë të thellë – mes frikës dhe ikjes

Votuesi shqiptar është lodhur. Jo nga politika – por nga mungesa e kuptimit të saj. Votimi është kthyer në ritual mbijetese, jo në akt përfaqësimi. Një pjesë kërkon rrugëdalje me valixhe në dorë. Një tjetër pret të punësohet nga partia. Kur qytetari nuk beson më, pushteti bëhet i gjithëpushtetshëm. Dhe aty fillon vdekja e demokracisë.

5. Ekonomia si iluzion i rritjes – pasuria që vjen nga hije

Ndërtimi lulëzon, por jo sepse Shqipëria po zhvillohet. Sepse pastrimi i parave ka nevojë për beton. Ndërkohë, fermerët, punëtorët dhe sipërmarrësit e ndershëm shuhen në heshtje. Pabarazia nuk është më statistikë – është ndjesi e përditshme. Një ndjesi që ushqen zemërimin, por pa kanalizim politik. Sepse kanalet janë zënë. Me beton dhe klientelizëm.

Çfarë e bën ndryshimin të mundur?

Jo vetëm idealizmi. Jo vetëm protesta. Por një strategji e përbashkët, me rregulla loje të reja dhe njerëz që kanë guximin të ndërtojnë aty ku të tjerët kanë djegur çdo urë.

• Opozita duhet të riformulohet, jo të riciklohet. Duhet të përfaqësojë jo vetëm të pakënaqurit, por edhe vizionarët.

• Sistemi elektoral duhet të hapet realisht, në mënyrë që përfaqësimi të mos jetë luks për të vjetrit, por hapësirë për të rinjtë.

• Qytetari duhet të zgjohet jo me fjalë boshe, por me shembuj konkretë. Me modele që nuk përulen, por që qëndrojnë drejt.

• Ekonomia duhet të fokusohet te prodhimi, jo te pastrimi. Te punësimi, jo te fiktiviteti.

Përmbyllje: Shqipëria që do guxim, jo premtime

Ky vend nuk ka mungesë dashurie për atdheun. Ka mungesë mundësie për ta shprehur atë me dinjitet. Ndryshimi nuk është akt heroik i një lideri – është një proces i gjatë, i dhimbshëm, por i domosdoshëm. Dhe fillon aty ku pushteti s’e pret: te ndërgjegjja e qytetarit të zakonshëm. Nëse ky është fundi i një epoke, atëherë duhet të jetë edhe fillimi i një vetëdijeje të re.

Pyetje për gjithëkënd: E nëse askush nuk e nis këtë ndryshim, atëherë pse jo ti? Apo do pritet që të japin leje ata që kurrë nuk do ta japin?