Zgjedhjet si Iluzion - Shqipëria dhe trishtimi i Demokracisë së Rreme

12 Maj 2025.

Zgjedhjet si Iluzion - Shqipëria dhe trishtimi i Demokracisë së Rreme

Zgjedhjet e vitit 2025 nuk janë as fitore dhe as humbje: janë një dënim me burg të hapur për një popull të rraskapitur nga shpresa të konsumuara. Nuk është Edi Rama që fitoi, por një sistem që prej kohësh nuk njeh më ndëshkimin, as moralin dhe as frikën nga historia. Me 83 (apo më shumë) mandate, ai jo thjesht u rizgjodh – ai u riçimentua si fytyra e një rendi ku demokracia është një skenografi e zbrazët, një teatër kukullash ku vota belbëzon, ndaj nuk ka më kuptim.

Në një botë normale, bilanci i një qeverisjeje matet me përmirësimin e jetës. Në Shqipëri, ai matet me forcën e dorës që shtrëngon fytin e çdo alternative. Në vend që të shërbejë si mjet ndëshkimi, vota është shndërruar në një çmim për përuljen.

* Pushteti që vetëprodhon fitoren

Rama nuk konkuron më. Ai kontrollon. Ai nuk bind, por ndërton një realitet paralel ku fitorja nuk është rezultat, por produkt. Sistemi është shndërruar në një organizëm të vetëmbrojtur: drejtësia është e përkulur si kallami para urdhrit; media është pasqyra e Dorian Gray-t, që shfaq bukuri aty ku ka kalbëzim; administrata është turmë hijesh që lëvizin vetëm kur ai përplas grushtin mbi tavolinë.

Patronazhistët janë rojet e padukshme të këtij Gulagu politik, ndërsa ekonomia, e shpërbërë në interesa klienteliste, është kanavacë ku ngjyra është paraja publike, e hedhur si bojë mbi gojën e çdo zëri kritik. Në këtë peizazh, zgjedhjet nuk janë garë – janë riprodhim.

* Opozita: pasqyrë e deformuar, jo alternativë

Në vend që të jetë feneri i shpresës, opozita ka zgjedhur të jetë një pasqyrë që reflekton të njëjtën krisje. Rikthimi i figurave të kalbura nga koha është një krim ndaj së ardhmes. Një opozitë që rikthen Berishën, vyshk shpresën dhe shet ofertën për pushtet si një lëmoshë, është më afër rrënimit moral sesa rilindjes politike.

Mungesa e organizimit nuk është problem teknik, por simptomë e një dekompozimi më të thellë: mungesës së vizionit. Opozita e sotme nuk është më as e dobët, as e papërgatitur – është e panevojshme.

* Shpopullimi si strategji, jo aksident

Emigrimi nuk është më një arratisje individuale, por një eksod biblik që zbrazi fshatra, rralloi qytete dhe la votën në duart e atyre që nuk guxojnë të ëndërrojnë më. 1 milion shqiptarë janë larguar. Atyre që mbetën, u ka mbetur frika – ajo më e thella, që nuk lidhet me dhimbjen, por me pritjen e saj të përhershme. Kjo nuk është thjesht pasojë – është projekt.

Shpopullimi është sterilizimi politik i vendit. Është filtri që lë pas vetëm ata që mund të kontrollohen – me ndihma, me kërcënime, me heshtje. Vota nuk blihet më – ajo komandohet nga mungesa e alternativës.

* Dritaret e shpëtimit – nëse ende ekzistojnë

Ka vetëm një mundësi: të fillohet nga e para.

Një opozitë e re nuk duhet të jetë thjesht e re në moshë, por në shpirt, në mendësi dhe në etikë. Jo thjesht për të fituar, por për të përfaqësuar. Një bashkim i partive të vogla mund të jetë më i madh se çdo koalicion i madhësive të korruptuara. Ato janë ende të virgjëra nga pushteti dhe ky është burimi i vërtetë i forcës së tyre.

Reformimi i sistemit zgjedhor është gjymtyra që duhet shëruar nëse duam një trup të shëndetshëm demokratik. Ndryshe, zgjedhjet do të vazhdojnë të jenë rituali i rikonfirmimit të të njëjtës sëmundje.

Dhe mbi të gjitha, qytetari duhet të shndërrohet nga spektator i një tragjikomedie, në protagonist të një rënieje që ende mund të ndalet. Vota nuk është gjithçka – por pa të, gjithçka tjetër është iluzion.

Në fund, është gjithmonë ose/ose!

Ose reagojmë, ose dorëzohemi. Nuk ka më mes. Shqipëria nuk është as mallkim, as dënim, por është një test që brezi i sotëm duhet ta kalojë – ose ta braktisë. Nëse nuk ndryshon asgjë, nuk do ketë më as kujt t’i kërkosh ndryshim.

Dhe kështu, pa zhurmë, pa të shtëna, pa revolucion, një vend fiket – jo sepse u mund, por sepse hoqi dorë nga vetja.

************

English

May 12, 2025

When Elections Are an Illusion: Albania and the Sorrow of Fake Democracy

The 2025 elections are neither a victory nor a loss — they are an open-air prison sentence for a people exhausted by worn-out hopes. It wasn’t Edi Rama who won, but a system that long ago stopped fearing accountability, morality, or the judgment of history. With 83 (or more) mandates, he wasn’t just re-elected — he was re-cemented as the face of a regime where democracy is hollow stagecraft, a puppet show where the vote has a voice but no meaning.

In a normal world, a government’s record is measured by improvements in people’s lives. In Albania, it’s measured by the strength of the hand tightening around the throat of any alternative. The vote, instead of being a tool for punishment, has become a reward for submission.

* Power that self-manufactures victory

Rama no longer competes. He controls. He doesn’t persuade — he constructs a parallel reality where victory isn’t an outcome, but a product. The system has mutated into a self-protecting organism: justice bows like a reed before command; media acts like Dorian Gray’s mirror, showing beauty where there is rot; the administration is a ghostly crowd that only moves when he knocks on the table.

The patronage network serves as the invisible guard of this political Gulag, while the economy — shattered into clientelist interests — is a canvas painted with public money, splashed like ink across the mouths of every critical voice. In this landscape, elections are not a contest — they are replication.

* The opposition: a distorted mirror, not an alternative

Instead of being a beacon of hope, the opposition has chosen to be a cracked mirror reflecting the same decay. The return of figures rotted by time is a crime against the future. An opposition that brings back Berisha, fragments hope, and sells its offer for power like a handout is closer to moral collapse than political rebirth.

The lack of organization isn’t a technical problem — it’s a symptom of a deeper rot: the absence of vision. Today’s opposition is not just weak or unprepared — it is irrelevant.

* Depopulation as strategy, not accident

Emigration is no longer a personal escape, but a biblical exodus that has emptied villages, thinned cities, and left the vote in the hands of those who no longer dare to dream. Over one million Albanians have left. Those who remain are left with fear — the deepest kind, not tied to pain, but to its constant anticipation. This is not merely a consequence — it’s a project.

Depopulation is the political sterilization of the country. It’s the filter that leaves behind only those who can be controlled — through aid, threats, or silence. Votes are no longer bought — they are commanded by the absence of alternative.

* Windows of salvation — if any remain

There is only one path: start over.

A new opposition must not only be young in age, but young in spirit, in mindset, in ethics. Not merely to win, but to represent. A coalition of small parties could be greater than any union of corrupted giants. These remain untouched by power — and that is the true source of their strength.

Electoral reform is the limb that must be healed if we want a healthy democratic body. Otherwise, elections will remain nothing but the ritualistic reaffirmation of the same disease.

And above all, the citizen must stop being a spectator in a tragicomedy and become the protagonist in a downfall that can still be stopped. The vote is not everything — but without it, everything else is an illusion.

In the end, it is always either/or.

Either we react, or we surrender. There is no longer an in-between. Albania is neither a curse nor a sentence — it is a test that this generation must pass, or abandon. If nothing changes, there will soon be no one left to ask for change.

And thus, without noise, without gunfire, without revolution, a country fades — not because it was defeated, but because it gave up on itself.